به احتمال زیاد شما هم در وبلاگ‌ها و کتاب‌های مختلف، مطالبی در مورد برخورد اول بازدیدکننده با وب‌سایت‌ها خوانده‌اید. در بسیاری از منابع گفته شده که “شما تنها ۱۰ ثانیه فرصت دارید تا بازدیدکننده را راضی به ماندن در وب‌سایت کنید”. در جایی که کاربر، گزینه‌های مختلفی برای مقایسه و خرید داشته باشد شاید این جمله درست باشد اما این نظریه در تمامی موارد صحیح نیست. بعنوان نمونه، کاربران ایرانی را در نظر بگیرید که گزینه‌های زیادی برای خرید آنلاین ندارند و بر همین اساس احتمال دارد که حتی تا چند دقیقه در وب‌سایت شما گشت بزنند. در هر حالت، تصور ذهنی مشتریان در این برخورد اولیه بسیار مهم است و بعد این چند دقیقه‌ی اول، نه تنها در مورد ماندن یا نماندن در وب‌سایت شما تصمیم می‌گیرند، بلکه تصور و تجربه کاربری در مورد برند شما نیز شکل می‌گیرد.

موارد زیادی روی شکل گرفتن این تصور اولیه تاثیر می‌گذارند که یکی از آن‌ها به روز بودن اطلاعات و محتوای وب‌سایت شماست. البته این تنها به معنای اضافه کردن آخرین محصولات به وب‌سایت برای ایجاد احساس به روز بودن در کاربر نیست. هیچگاه کاربر را دست کم نگیرید؛ کاربران شما افرادی خوش سلیقه، به‌روز و مدرن هستند که هر روزه با سایت‌ها و اپلیکشن‌های بسیاری سر و کار دارند. نوع فونتی که استفاده می‌کنید، عکس‌هایی که قرار داده‌اید، جملات و کلماتی که به کار برده‌اید، همه و همه جزء عواملی هستند که بر شکل گیری این تصور اولیه روی کاربر تاثیر می‌گذارند.

در آزمون‌هایی که برای استخراج گزارش کاربردپذیر وب‌سایت‌های تجارت‌الکترونیک انجام گرفت، مشخص شد که برداشت کاربر از وب‌سایت شما فقط محدود به همان برخورد اول نیست، بلکه هرگونه تناقض در برقراری ارتباط با کاربر این تصور را در وی بوجود می‌آورد که تنها ۲ یا ۳ نفره و در اوقات فراغت خود در حال کار بر روی این وب‌سایت هستید؛ تصوری غیرحرفه‌ای که مسلما دوست ندارید به کاربران‌تان القا کنید.

در ۱۰ قانون ابتکاری معماری اطلاعات، «اعتبار» یکی از اجزای اصلی برای کاربردپذیری محصول شماست. بر اساس تست‌های انجام شده برای گزارش کاربردپذیری تجارت الکترونیک نیز نداشتن ظاهری خوب و وجود اطلاعات متناقض، حتی اگر منجر به ترک سایت از سوی کاربران نشود، بسیاری از آن‌ها را در ادامه کار با سایت و ثبت سفارش خرید با تردید جدی مواجه می‌کند.

از فونت مناسب برای محصولتان استفاده کنید

یکی از عواملی که تاثیر قابل توجهی تجربه کاربری بر ذهنیت کاربران طی برخورد اول با وب‌سایت دارد، عدم استفاده از فونت مناسب است. تایپوگرافی بخشی از طراحی رابط کاربری به شمار می‌رود که معمولاً به آن توجه کافی نمی‌شود. انتخاب فونت متناسب با محتوا و نوع گفتمان (Voice & Tone) و استفاده‌ی درست از آن (سایز، رنگ مناسب، فاصله‌بین خطوط و…) کمک قابل توجهی به ارتباط بهتر کاربر با محصول شما خواهد کرد.

در میان افرادی که در تست‌های کاربردپذیری شرکت کرده‌اند، در مواردی دیده شد که اعتبار و سطح کیفیت خدمات یک وبسایت را با توجه به ظاهر آن ارزیابی می‌کنند، جالب آنکه فونت و تایپوگرافی جزء مسائلی بوده که به آن توجه زیادی میشد.

در بخشی از این آزمایش، از کاربران خواسته شد که پس از باز شدن وب‌سایت‌های مختلف و حرکت در رابط کاربری آن‌ها، حس خود از تعامل با هر بخش را گزارش کنند. یکی از کاربران حاضر در تست، با باز شدن سایت چاره و گشتن در صفحه اول آن، در اولین نظر به مساله فونت پرداخت: “فونت این سایت، احساس سایت‌های زرد را منتقل می‌کند”. جمله‌ای که بی‌تردید نشان از خدشه‌دار شدن اعتبار «چاره» در ذهن این کاربر دارد.

به علت نایاب بودن قلم‌های فارسی استاندارد، یکی از پراستفاده‌ترین فونت‌ها در وب‌سایت‌های فارسی که بالاترین خوانایی را نیز دارد فونت تهما (Tahoma) به شمار می‌رود. این در حالی است که استفاده‌ی بیش از حد از این قلم در سایت‌های متعدد، باعث ایجاد ذهنیت منفی و القای حس نبود اصالت در کاربر می‌شود.

برای داشتن یک طراحی ظاهری مناسب، اولین قدم انتخاب فونت مناسب است. با توجه به کمبود فونت‌های فارسی (نسبت به زبان انگلیسی)، با انتخاب‌های محدودی در این بخش مواجه هستیم که فرآیند انتخاب قلم را نیازمند دقت بیشتری خواهد کرد. هر فونت حال و هوای خاص خود را دارد (رسمی، صمیمی، محاوره‌ای و…) که باید با توجه به مخاطب، نوع گفتمان و فضای استفاده، دست به انتخاب زد.

رعایت نکات مربوط به تایپوگرافی نیز مسئله‌ای است که باید به آن توجه داشته باشید. استفاده از اندازه و رنگ مناسبِ فضا و اهمیت متن می‌تواند تا حد زیادی به ایجاد ارتباط بهتر با کاربر کمک کند.

فونت‌ها بخشی از هویت یک نشان تجاری هستند. کاربر، فونت محصول شما را همیشه به خاطر خواهد داشت. همین موضوع باعث می‌شود تا در این آزمون، شاهد زیر سوال رفتن یک وب‌سایت معتبر و قیاس آن با فروشگاه‌های زرد و بی‌اعتبار باشیم.

گزارش کاربردپذیری وب‌سایت‌های تجارت الکترونیک

آنچه خواندید، بخشی از نتیجه‌ی تحقیقی بود که تیم طراحی و محصول سراوا بر روی وبسایت‌های تجارت الکترونیک فعال در ایران انجام داده. این تحقیق موجب به‌وجود آمدن ۱۰۸ توصیه در زمینه کاربردپذیری در بخش‌های مختلف تعامل کاربر با وب سایت‌ها شده است. این توصیه‌ها مربوط به صفحه اصلی یا خانه، صفحه محصول، فرم‌ها، فرآیندهای ثبت‌نام، فرآیند اضافه کردن محصول به سبد، سبد خرید و ارسال است.